kilim desenlerinde saklı hayaller

anadolunun bir köyünde,  yeni bir gelin...

bir yörük kızı...

yeni evinin en değerli varlığı olacak olacak bir kilim dokuyor,

içine nereden geldiğini bilmediği, ama ona anlamları öğretilen semboller koyuyor

orta doğu mitolojisi figürleri ...

nazar boncuğu, hayat ağacı, hayat ağacından uçan özgür kuşlar...

hayallerini aktarıyor kilime, canı ne isterse onu iliştiriyor birbiri ardına

bazılarını kendi yeni yaratıyor,

bazılarını annesinden, kayın anasından öğreniyor.

evine seriyor, gelen oturuyor üzerine bağdaş kurup.

yemekler o killim üzerinde yeniyor,

sevişmeler o killim üzerinde oluyor,

artarda çocuklar doğuyor o killim üzerinde,

senede bir kez belki, şenliklerle kapı önlerinde yıkanıyo o kilimler, halılar.

---

eve gelen herkes bakıyor da görmüyor anlattığı hikayeyi

özgürlük hayalini görmüyor uçan kuşta,

13 ayda dokuduğu kilimin içinde yatanları anlatmıyor giden gelene, toplum kapalı böyle şeylere...

---

ömürler bitince, o kilim elden ele geziyor,

önce çocuklardan birine, ordan toruna...

bir gün uyanık bir halıcının eline geçiyor,

koca bir gemi içerisinde başka diyarlara gidiyor

başka insanlara otantik dekorasyon ürünü olarak,

binlerce dolara satılıyor.

---

kendi dedeleri buzlar üzerinde derilerin üzerinde yatan kuzeyli bir kadın,

pijamasıyla salonuna geliyor, L kanepesine oturup,

tüylü terliklerini  kilimin üzerine bırakıp, telefonunundaki görüntülerü kaydırmaya başlıyor,

”bu kilim de salonda çok güzel durdu, rengi yakıştı” diyor.

o hikaye orda artık görülemediği için ölüp gidiyor, çünkü merak orada onunla ilgilenmiyor.

işte benim mesleğim mimarlık ve iç mimarlığın, türk kültüründeki kadın tarihindeki yeri en çok da bu alanda şekilleniyor.

bu noktada desenler konusunda öncü william morris’den önce türk kadınları vardı diyerek milliyetçi bir söylemle yazıyı kapatıyorum =)

---

not : “buta “ isimli pattern en sevdiklerimden,

“The motif is believed to have originated in Babylon, c. 1700 BCE, and has been widely used to signify nobility and royalty. Although the exact origins of the buta in India are unknown, it has been in use since the sixteenth century, primarily in Kashmiri shawls, which were popular among the Mughals”

tarihi, elimizdeki sanat ve mimari verileri ile okumayı seviyorum.

not 2: william morris de sevmiyor değiliz.

not 3: sümerbank desen arşivi de başlı başına bir dünya, eskiden bir siteden inceleniyordu ama şuan aktif bir link bulamadım, bilen lütfen paylaşsın.

selamlar, sevgiler;